Kahve ağacı, Kökboyasıgiller familyasından kahve cinsinde yer alan bir ağaçtır. Bu ağacın meyve çekirdeklerinin kavrulup öğütülmesiyle elde edilen tozun su ya da sütle karıştırılmasıyla oluşan bir içeceği vardır. Bu içecek adından da anlaşılacağı gibi ağacın adını almıştır. Türk kahvesi dediğimiz kahvede bu ağaçtan yapılmaktadır.
Kahve ağaçların ilk görüldüğü yer Habeşistan'ın kafa bölgesidir.
Arapça'da kaffa yöresinin adı qahwah olarak geçer ama her nedense Araplar bugün bilinen kahveyi henüz tanımıyorlardı. Keyif veren içki şarap anlamında kullanıyorlardı. Bugünkü anlamına On dördüncü yüzyılda kazanmıştır. Bu kelime Türkçe'ye çevrilirken kahve olarak geçmiştir.
Kahve ağacının, çiçekleri beyaz ve hoş kokulu kirazı andıran kırmızımsı meyvelerin içinde iki çekirdek bulunan bir ağaçtır. Dikildikten üç yıl sonra meyve vermeye başlayan kahve ağacı 30-40 yıl boyunca meyve verme potansiyeline sahiptir. Kahve ağaçları doğal haline bırakıldığında boyu 10 metreye kadar uzar ama meyvelerin rahat toplanabilmesi için insanlar tarafından sürekli olarak budanarak 4-5 metre civarında bir çalı gibi boyutlandırılır.
Kahve ağacının, yaprakları Defne yaprağına benzer derimsi ve kenarları dalgalı kışın dökülmeyen koyu parlak ve sivri uçlu yaprakları vardır. Bol yağış olan yerlerde sıcaklığı ortalama 18-24 derecede bulunan ve don olaylarının görülmediği yerlerde Ekvatora yakın Güney bölgelerinde yetişir.
Kahve ağacı soğukta yaşamaz ve ölür. Oluştuğu yerde yaşanacak ısı değişimleri ağacı kurutur ve zarar verir. Nemli bir ortamı seven kahve ağacı düzenli yağışın olduğu tropik bölgelerde yetiştirilir. Doğada kahve ağacının birçok çeşidi olmasına rağmen üretimi yapılan ve ticarete dönüş 2 çeşit İki çeşidi vardır bunlar coffea Arabica ve coffea robustadır.
Kahve ağaçları, yılda iki kez bembeyaz muhteşem görünen çiçekler açar. Güçlü, Keskin kokusu olan bu çiçekler kimi zaman portakal ağacının çiçeğinin kokusuna benzer kokular yayar. Her bir dalında ortalama 20 bin 30 bin civarında çiçek açar. Kahve çiçekleri açılmasından kısa bir süre sonra yaklaşık 1 veya 2 saat içerisinde solmaya başlar ve meyve olmak için yavaş yavaş hazırlanır. Kahve meyvesi şekli, rengi ve büyüklüğünden ötürü kahve kirazı olarak da adlandırılır. Kahve meyvesinin içinde bir tohum tanesi vardır. Tanenin yüzeyinde içi sert, besi dokusu ile dolu olan keskin ve derin bir çizgi yer alır. Besi dokusunun dış tabakası ince bir zar ile kaplıdır. Zarın dışında ise daha sert bir kabuk vardır. Eğer ki kahve çekirdeği daha sonra ekim amaçlı kullanılacaksa kabuğu asla çıkarılmaz. Kahve meyvelerinin olgunlaşma dönemleri 14 gün sürdüğü için çok sık kontrol edilmeli yoksa hemen çürümeye başlarlar.
Türk toplumunun en sevdiği ve dünyaya tanıttığı kahve içeceğinin ağacı olan kahve ağacı belki de en çok bizim ülkemiz için değerlidir. Türkiye'de kahvenin yeri ve önemi hep farklı kalacaktır. Çünkü bize özgü içeceklerimiz arasında birinci sırada gelir. Tatlı kahveleriniz olsun. Atalarımızın da dediği gibi bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır. Afiyetler olsun.
